در مواردی که فرد در برنامه غذایی خود از موارد مغذی اعم از ویتامین ها و پروتئین ها استفاده نکند بی شک دچار سوء تغذیه می شود. به عبارت ساده تر می توان این بیان را داشت که سوء تغذیه را می توان نبود مواد مغذی تلقی کرد و همچنین می توان دریافت بیش از حد مواد مغذی به بدن تلقی کرد. علل بسیاری برای سوء تغذیه وجود دارد که در هر صورت بهتر است که به فکر درمان سوء تغذیه آن باشید. در نتیجه توصیه می شود که با دقت بالا به ادامه متن توجه لازم را داشته باشید. برای درمان این عارضه می توانید به آسانی از متخصص تغذیه در این زمینه کمک بگیرید که به درستی شما را برای درمان و بهبودی وضعیت راهنمایی کند. به خاطر داشته باشید که در صورت عدم بهبود این پیشامد می توان دچار برخی ایرادات همچون ، اختلال در رشد ، کاهش وزن و بسیاری موارد دیگر شوید. در نتیجه بهترین راهکار این است که در اسرع وقت به فکر مراجعه به دکتر مهدی شادنوش ، بهترین متخصص تغذیه در تهران مشاور تغذیه مراجعه کنید. با این کار می توانید بسته به وزن و شرایط جسمانی خود برنامه غذایی مناسبی را دریافت کنید که قادر است این بیماری را برطرف کند.
سوء تغذیه چیست؟
سوء تغذیه به وضعیتی اطلاق می شود که در آن بدن فرد به صورت کامل از مواد غذایی مورد نیاز خود محروم است یا نیازهای غذایی او به درستی تامین نمی شود. این شرایط معمولا ناشی از عواملی مانند ناکافی بودن میزان تقاضای غذا، کمبود یا نبود تنوع در رژیم غذایی، عدم توانایی در دسترسی به غذاهای سالم و عدم تطابق با توصیه های تغذیه ای سالم است. سوء تغذیه می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شامل کاهش سطح انرژی، کاهش سیستم ایمنی بدن، ضعف عضلات، کاهش تمرکز و حافظه، رشد ناصحیح کودکان، کاهش وزن یا چاقی نامتعادل، ضعف استخوان ها و مشکلات قلبی و عروقی شود.
چاقی و اضافه وزن با سوء تغذیه
کاملا درست است. چاقی و اضافه وزن می توانند بخشی از مشکلات ناشی از سوء تغذیه باشند. سوء تغذیه را می توان به دو شکل تحت تأثیر قرار داد:
- مصرف بیش از حد مواد غذایی با ارزش انرژی زیاد: این شامل مصرف افراطی از چربی ها و شکرها است. مصرف اضافه این مواد غذایی به مدت طولانی می تواند به اضافه وزن و چاقی منجر شود.
- عدم مصرف کافی مواد غذایی سالم: غذاهای غنی از مواد مغذی اساسی نظیر میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، پروتئین های سالم مثل ماهی، گوشت سفید و سویا و همچنین مصرف کم مایعات. این مسئله باعث می شود که بدن نیازمندی های غذایی خود را نداشته باشد و باعث افزایش سطح قند خون و احتباس چربی در بدن می شود.
سوء تغذیه در کودکان چه علائمی دارد؟
سوء تغذیه در کودکان ممکن است با علائم و نشانه های مختلف همراه باشد. در ادامه چند مثال از آنها آمده است:
- کمبود رشد: کودکان مبتلا به سوء تغذیه ممکن است در وزن و قد خود عقب بمانند و رشد نامناسبی داشته باشند.
- ضعف و کاهش انرژی: کودکان با سوء تغذیه معمولا انرژی کمتری دارند و ممکن است کمتر فعالیت کنند و به طور عمومی ضعیف و خسته باشند.
- کاهش مقاومت بدنی: سوء تغذیه می تواند باعث کاهش مقاومت بدنی کودکان شود و آنها را به عفونت ها و بیماری ها حساس تر کند.
- نقص عملکرد شناختی: کودکان با سوء تغذیه ممکن است مشکلات در تمرکز، حافظه، یادگیری و توجه داشته باشند.
- اختلالات روحی و روانی: سوء تغذیه می‌تواند باعث تحت تأثیر قرار گرفتن روان و روحی کودکان شود و منجر به افسردگی، اضطراب و اختلالات رفتاری شود.
انواع سوء تغذیه از زبان متخصص تغذیه
-
فقدان غذایی :
در این مدل بدن با عدم دریافت کالری و پروتئین مورد نیاز بدن مواجه شده است. در نتیجه شخص دچار کاهش وزن می شود البته این کم وزنی با توجه به وزن ، قد و سن مراجعه کننده در نظر گرفته می شود. در نتیجه هر نوع کم وزنی را نمی توان به سوء تغذیه تلقی کرد.
-
تغذیه افزایشی :
در این وضعیت شخص با این که کالری و ویتامین های مورد نیاز بدن را به خوبی دریافت می کند باز با این وجود دچار سوء تغذیه می شود و باید به فکر درمان سوء تغذیه باشد. زیرا این کالری اضافه ای که بدن دریافت می کند موجب افزایش وزن در فرد می شود و می تواند منجر به بیماری های قلبی و عروقی و غیره در فرد گردد.
عوامل بروز سوء تغذیه به شرح ذیل می باشد:
- رژیم غذایی نامناسب در افراد که باعث می شود مواد مورد نیاز بدن به مقدار مشخص تامین نشود.
- عادات غذایی در افرادی که دارای بیماری همچون افسردگی هستند تغییر کرده و باعث بروز سوء در آن ها می شود.
- شاید برخی از افراد تغذیه درستی داشته باشند اما بدن آن ها نمی تواند مواد مغذی را به طور کامل جذب کند این عارضه در اثر اختلالات گوارشی و بیماری های معده بروز می کند.
- از عوامل بروز این بیماری می توان به عوامل اقتصادی، فرهنگی ، محیطی ، اجتماعی و غیره اشاره کرد.
- بهتر است بدانید که مصرف آسپرین باعث جذب کمتر ویتامین سی توسط بدن می شود.
- افرادی که برای مدتی دچار اسهال و استفراغ می شوند نیز مواد مغذی زیادی را از دست می دهند.
علائم سوء تغذیه چیست ؟
- از بین رفتن بافت چربی موجود در بدن
- مشکلات تنفسی و افزایش نارسایی های تنفسی
- افسردگی ، خستگی و بی تفاوتی
- افزایش میزان خطر سرماخوردگی
- افزایش خطر کاهش غیر طبیعی دمای بدن
- کاهش تعداد برخی گلبول های سفید ، ضعیف شدن سیستم ایمنی
- طولانی شدن بهبود زخم و عفونت ها
- کاهش میل جنسی
- کج خلقی
درمان سوء تغذیه
درمان سوء تغذیه توسط یک متخصص تغذیه خوب تا حد زیادی به شدت آن و تاثیر بیماری که منجر به بروز سوء تغذیه شده است ایجاد می شود. در صورتی که پس از معاینه بهترین دکتر درمان سوء تغذیه در تهران متوجه شود که این عارضه به دلیل وجود بیماری در فرد است فرد باید برای درمان سوء تغذیه خود اقدام به درمان بیماری کند.
یک مشاوره تغذیه خوب برای درمان سوء تغذیه ابتدا یک برنامه مراقبتی برای بیمار تهیه می کند و بیمار برای اینکه سلامتی خود را بازیابد بهتر است آن را رعایت کند. در طول درمان مشاوره تغذیه درباره غذاها و نوشیدنی هایی که بیمار باید استفاده کند با بیمار تبادل نظر کرده و او را در طول درمان همراهی می کند.
در برخی از موارد فرد به دلیل مشکلاتی که دارد نمی تواند برای درمان سوء تغذیه به مطب مراجعه کند که در این صورت فرد می تواند از رژیم اینترنتی ، مشاوره تغذیه در منزل یا ویزیت تغذیه در منزل استفاده کند.
پیشگیری از بیماری سوء تغذیه
بهتر است بدانید در اکثر مواقع بیماری سوء تغذيه در اثر عدم توازن در مصرف گروه عمده غذایی به وجود می آید، این گروه های عمده شامل میوه ها و سبزیجات، کربوهیدرات ها ، پروتیئین ها ، لبنیات و غیره می باشد. همچنین انسان باید در روز 1/2 لیتر مایعات مصرف نماید.
عوارض سوء تغذیه چیست؟
زمانی که افراد دچار سوء تغذیه می شوند مشکلات و اختلالاتی گوناگون جسمی ، مغزی، روانی و غیره در آن ها ایجاد می شود. متخصصین بیماری های ناشی از سوء تغذيه را در چند گروه ذیل تقسیم کرده اند:
بیماری هایی که ناشی از کمبود املاح می باشد مانند : کم خونی در اثر فقر آهن به خصوص در سنین بعد از 4 ماهگی ، کوتاهی قد ، ریزش موی ناشی از فقر روی ، ابتلا به گواتر و اختلالات تیروئیدی ناشی از کمبود ید ، شکنندگی استخوان در اثر کمبود کلسیم و غیره در این گروه قرار داده شده است.
بیماری های ناشی از کمیود ویتامین می باشد مانند : راشیتیسم ناشی از کمبود ویتامین D ، اسکوروی ناشی از کمبود ویتامین C ، ضعف یا اختلالات بینایی حتی در حد کوری و شب کوری در اثر کمبود ویتامین A ىر اين گروه قرار دارد.
چند مورد اساسی برای چاقی صحیح
به طور کلی افرادی که قصد چاق شدن را دارند باید صبور باشند و در نظر داشته باشند که ممکن است زمان زیادی طول بکشد که به وزن ایده آل خود برسند. نکته مهم برای افزایش وزن این است که افراد لاغر از روش های درست ، اصولی و سالم برای چاق شدن استفاده کنند. در ادامه به برخی از راهکار های درست افزایش وزن اشاره خواهیم کرد :
- رژیم خود را پر کالری کنید :
سعی کنید از مواد غذایی استفاده کنید که حاوی کالری باشند. در واقع همانقدر که برای لاغر شدن کنار گذاشتن کالری حائز اهیمت است ، برای چاق شدن مصرف آن اهمیت پیدا می کند. در حقیقت مصرف روزانه 250 کالری سبب افزایش نیم کیلو وزن می شود. حبوبات ، غلات ، گوشت ، برنج ، نان ، میوه های خشک و آجیل از جمله مواد غذایی حاوی کالری هستند که می توانند برای شما مناسب باشند.
- تعداد وعده های غذایی خود را افزایش دهید :
حتما شش وعده غذایی در روز داشته باشید. ( سه وعده اصلی و سه میان وعده ). در صبحانه ، ناهار و شام از مواد غذایی سنگین و پر کالری استفاده کنید. مخصوصا زمانی که شام سنگین میل می کنید ، از آنجایی که میزان سوخت و ساز بدنتان در خواب بسیار کم است ، به افزایش وزن شما کمک می کند.
- پروتئین و کالری زیاد مصرف نمایید :
توجه داشته باشید که کالری به تنهایی سبب افزایش وزن شما نمی شود. حتما باید در کنار آن به اندازه کافی پروتئین نیز مصرف نمایید. توجه داشته باشید که برای افزایش وزن باید ماهیچه بسازید نه چربی!
-
استفاده از چربی های مفید :
چربی های مفید را می توان از مواد غذایی همچون آجیل ، سبزیجات سبز برگ ، ماهی سالمون ، روغن کتان ، روغن آووکادو و سایر دانه ها بدست آورد. این مواد به رشد ماهیچه و تولید هورمون های تستسترون کمک کرده و سبب افزایش وزن شما می شوند.
بیماری‌های ناشی از سوء تغذیه
انتخاب نوع بیماری که یک فرد به دلیل سوء تغذیه ممکن است دچار آن شود، به نوع سوءتغذیه او بستگی دارد. در بخش قبلی به مثال‌هایی از بیماری‌های ناشی از این عامل اشاره کردیم. در این بخش، به توضیح ده بیماری که به دلیل انواع مختلف سوءتغذیه به وجود می‌آیند، می‌پردازیم. در صورت وجود سؤالات مرتبط با رژیم غذایی، می‌توانید از خدمات پزشک تغذیه آنلاین سامانه حال استفاده کنید.
- کواشیورکور: این بیماری عمدتاً ناشی از کمبود حاد پروتئین بوده و بیشتر کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. نشانه‌های کواشیورکور شامل ورم، ترک پوستی، بی‌اشتهایی، بزرگ شدن کبد، ضعف، التهاب پوست و مو می‌شوند. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که سوء تغذیه نقشی در ابتلا به این بیماری ایفا می‌کند که به دلیل کمبود ویتامین و مواد معدنی نیز ممکن است ایجاد شود.
- ماراسموس: ماراسموس یک نوع بیماری ناشی از سوء تغذیه است که بیشتر به دلیل کمبود شدید کالری ایجاد می‌شود؛ اما کمبود پروتئین نیز در این بیماری نقش دارد. افراد مبتلا به ماراسموس دچار لاغری شدید می‌شوند و وزن بدنشان به حدی کاهش می‌یابد که گاهاً به کمتر از 60 درصد وزن طبیعی می‌رسد. این بیماری معمولاً از 6 ماهگی تا دو سالگی شایع است.
- کم‌خونی بر اثر سوء تغذیه: یکی از دلایل کم‌خونی ناشی از سوء تغذیه، کمبود آهن است. این کمبود زمانی اتفاق می‌افتد که هموگلوبین وجود کافی در گلبول‌های قرمز خون نداشته باشد. هموگلوبین در گلبول‌های قرمز خون اکسیژن را به خود می‌چسباند و به اندام‌ها و بافت‌های بدن ارسال می‌کند. کم‌خونی ممکن است باعث مشکلات زیادی شود.
- گواتر: گواتر به بزرگ شدن غیرطبیعی غدۀ تیروئید اطلاق می‌شود که بیشتر به دلیل سوء تغذیه ناشی از کمبود ید ایجاد می‌شود. این
- بیماری سه نوع دارد: گواتر ساده، پرکار و کم کار. زمانی که گواتر ساده ایجاد می‌شود، معمولاً فقط غدۀ تیروئید بزرگ می‌شود، اما سطح هورمون‌های تیروئید در بدن طبیعی است.
