ماه رمضان فرصت مناسبی برای بازگرداندن عادات زندگی سالم و متعادل به زندگی است. با روزه داری به دستگاه گوارش خود استراحت می دهید و به دفع سموم از بدنتان کمک می کنید. روزه داری در ماه رمضان می تواند به بهبود سلامت فرد کمک کند، اما چنانچه از رژیم غذایی صحیح پیروی نشود، می تواند مضر باشد. بنابراین روزه به تنهایی عامل تعیین کننده سلامت نیست، مهمتر از آن مواد غذایی است که در ساعات غیر روزه داری مصرف می شوند
.
رژیم غذاییباید ساده باشد و تفاوت زیادی با برنامه غذایی معمول فرد نداشته باشد. همچنین باید همه گروههای غذایی (نان و غلات، گوشت ها، لبنیات ، میوه ها و سبزیها) در آن وجود داشته باشد.
سحر: مواد غذایی که در این وعده مصرف می شوند باید متعادل و سیر کننده باشند تا بتوانند انرژی لازم را در طول روز تامین کنند. بنابراین توصیه میکنیم از مواد غذایی که به آرامی هضم می شوند از جمله کربوهیدرات های پیچیده (مانند نان و غلات سبوسدار ،حبوبات و برنج قهوهای) و مواد غذایی سرشار از فیبر (مانند میوه و سبزی) مصرف کنید.
افطار:وعده غذایی است که روزه داری با آن به اتمام می رسد. بنابر سنت افطار با خوردن خرما آغاز میشود. خرما میزان زیادی انرژی فراهم میکند. آب میوهها هم اثر مشابه انرژی بخشی دارند. به یاد داشته باشید وعده افطار باید یک وعده غذایی معمولی باشد و نه یک ضیافت.
مواد غذایی که باید از خوردن آنها بپرهیزید،فست فودها و غذاهای فرایند شده هستند که حاوی قندهای ساده و چربی فراوان هستند. بهتر است از مواد غذایی حاوی کافئین مانند چای، قهوه و نوشابه کوکاکولا نیز پرهیز کنید. زیرا کافئین دیورتیک (ادرار آور) است و سبب اتلاف سریعتر آب از بدن میشود.
مشکلات احتمالی ناشی از روزه داری:
سوزش سر دل: اگر اسید معده به علت ترشح بیش از اندازه اسید و یا نقص در عملکرد دریچه بین معده و مری وارد مری شود، منجر به احساس سوزش سر دل می شود. در ساعات روزه داری اسید معده کاهش می یابد، اگرچه فکر کردن به غذایا استشمام بوی غذا هم می توانند سبب تولید اسید شوند. چنانچه به این عارضه مبتلا هستید و برای درمان آن داروهای ضد اسید (مانند پنتاپرازول) مصرف می کنید، به مصرف آنها در وعده سحر ادامه دهید. برای کنترل سوزش سردل از مصرف غذای حجیم و پرچرب بپرهیزید. شکلات، قهوه، پیاز، نعنا، ادویه ها، مرکبات و نوشیدنیهای گازدار می توانند مشکل شما را بیشتر کنند. در صورت داشتن اضافه وزن، وزن خود را کاهش دهید و بسیار ضروری است که سیگار را ترک کنید.
کنترل نامطلوب دیابت: افراد دیابتی که انسولین تزریق می کنند، نباید روزه بگیرند.عدم تزریق انسولین در بلند مدت و کوتاه مدت عواقب خطرناکی در پی دارد.آن دسته از بیمارانی که کنترل مطلوب دارند ]هموگلوبین اِی وان سی (HbA1c) کمتر از 7%[و قرص مصرف میکنند، حتما باید با پزشک خود قبل از شروع روزه مشورت کنند تا تغییرات لازم در مقدار یا نوع داروهایشان صورت گیرد. بعضی از داروهای خوراکی کنترل قند مانند گلی بن کلامید خطر افت قند را افزایش می دهند و باید، البته بنابر توصیه پزشک، با داروی دیگری جایگزین شوند.
اندازهگیری مرتب قند خون به خاطر احتمال خطر افت قند خون باید چند بار در روز انجام شود. در صورت بروز علائم افت قند مانند تعریق و لرز باید سریع به درمان آن اقدام کنید. یک ماده غذایی حاوی قند ساده مانند یک لیوان آب قند یا یک قاشق غذاخوری عسل مصرف کنید. بدانید تاخیر در درمان افت قند ممکن است منجر به بیهوشی و کما گردد.
سردرد:یکی از مشکلات متداول در این دوران است که می تواند به دلیل کم آبی بدن،گرسنگی، خستگی و یا عدم مصرف مواد حاوی کافئین باشد. در صورتی که دچار سردرد می شوید حتما سحری مصرف کنید و به میزان کافی مایعات بنوشید.
کم آب شدن بدن:با وجود عدم دریافت آب، بدن به دفع آب از راه عرق، ادرار و تنفس ادامه می دهد. در صورتیکه قبل از روزه به میزان کافی مایعات ننوشید این عارضه حتمی است. سالمندان و کسانیکه داروهای مدر (برای مثال در درمان فشار خون بالا) مصرف می کنند، بیشتر در معرض خطر هستند. کم آبی می تواند به احساس خستگی، گرفتگی عضلات، سرگیجه،کاهش هوشیاری و بیهوشی منجر شود. در صورتی که به علت سرگیجه نمی توانید بایستید یا هوشیار نیستید، به سرعت مقداری آب که بهتر است با کمی نمک و قند همراه باشد، بنوشید.
یبوست:مصرف کافی آب و مایعات، مواد غذایی پر فیبر مانند میوه و سبزی و ورزش کردن در ساعاتیکه روزه نیستید کمک می کند تا دستگاه گوارش به خوبی عمل کند.
چاقی:مصرف زیاد غذا در وعده سحر و افطار به افزایش وزن در این ماه می انجامد. مراقب باشید! منظم و بر اساس توصیه ها غذا بخورید تا شانس کاهش وزن در این ماه را از دست ندهید.
