خواص نخود از منظر طب سنتی

نخود یکی از بهترین حبوبات برای غذای انسان است و آن چنان که در طب سنتی بر مصرف آن تاکید شده است درباره هیچ یک از حبوبات تاکید نشده است اما متأسفانه امروزه بسیار کمتر از گذشته در سفره ایرانیان دیده می شود.متأسفانه امروزه نخود که یک ماده غذایی بسیار مفید و پرانرژی است از سفره ایرانیان در حال حذف شدن است و شاهد استفاده کمتر آن در رژیم غذایی ایرانیان هستیم. با افزایش مصرف غذاهای خارجی و فست فود در سفره های ایرانی مصرف این ماده غذایی در طول روز و حتی در سال بسیار کمتر از گذشته شده است. نخود که جزء خانواده حبوبات محسوب می شود دارای املاح، ویتامین و پروتئین های متعددی از جمله نشاسته، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، روغن گیاهی، مس و ویتامین هایی مانند ویتامینA،B۱، B۲است. بنابراین نخود دارای اسیدآمینه های مختلف، ویتامین ها و مواد معدنی بسیار مفیدی است که می توانیم بگوییم نخود نه فقط یک غذا بلکه به عنوان یک دارو محسوب می شود. نخود از زمان های بسیار دور مصرف خوراکی و درمانی داشته است. رازی و ابن بیطار کاملا آنچه را که دیسکورید دربارهErebinthos (نخود به یونانی) شرح داده به نقل قول از وی تحت عنوان حمص آورده اند و طبق نوشته ابوریحان، اربیوتوس، حمص است که به پارسی نخود می نامند. در کتب قدیم سه نوع از آن را شرح داده اند که عبارت اند از: ۱. حمص یا حمص ابیض یا حمص بستانی یا نخود سفید که نوع کشت شده است.۲. حمص بری که نوع وحشی است.۳. حمص الاسود یا نخود سیاه.

دکتر شادنوش

خواص در طب سنتی ایران

نوع بری آن (کمتر مورد استفاده است): پاک کننده و بازکننده انسداد جگر، طحال و کلیه، پاک کننده زخم های چرکی و قوبا(بیماری پوستی که از اگزما شروع و به پسوریازیس می رسد)، نرم کننده ورم های بناگوش و غدد جنسی، خارج کننده چرک از زخم های چرکی و جراحت سرطان (ضماد آن با عسل) است. نوع بستانی (که امروز مورد استفاده است):ملین طبع، مقوی حرارت غریزی و مقوی ریه و کمر، تولیدکننده خون صالح، قابلیت تغذیه زیاد، اشتهاآور، تغذیه کننده ریه و معده، اثر غذایی آن در ریه بیشتر از سایر حبوبات می باشد. در گرفتگی صدا اگر همراه با تب نباشد، خوردن آن با شیر و در صورت وجود تب با آب مفید می باشد. خیسانده آن در سرکه به مدت یک شب جهت کشتن کرم معده بسیار مفید است. آشامیدن آب پخته آن با نمک (نخودآب)، تکه کننده اخلاط لزج و بازکننده انسدادها است. ادرارآور، برطرف کننده درد سینه و عفونت ریه می باشد. خیسانده آن در آب مقوی قوه جنسی، و خارج کننده کرم شکم و مقعد است. خوردن گرماگرم برشته آن جهت بواسیر خونی تأیید شده است، آب خیسانده آن در تحلیل ورم لثه و درد آن موثر است.

نخود سیاه

باعث سقط جنین شده، شکننده سنگ ها و مدر فضولات است و قوی تر از نخود سفید می باشد، قوت تریاقی داشته، جهت استسقا، یرقان انسدادی، انسداد کبد و جذام نافع است.

ریختن آب آن جهت رفع سردرد، زردی رخسار، خارش و بی حسی اندام ها، مفاصل و تقویت مو موثر است.

ترکیبات شیمیایی

دانه نخود دارای لیسینLycine، سیستینCystine، تریپتوفان، گالاکتین، ساکاروز، دکستروز و لولز، ماده روغنی، ویتامین هایA، B۱، B۲، C، D، E، کاروتنوئیدها، مواد معدنی نظیر مس، آهن، بر، لیتیوم، پتاسیم، فسفر، کلسیم، اسیداگزالیک، اسیدمالیک و اسیداستیک است.

خواص دارویی نخود

نخود تقویت کننده قلب بوده و در رفع یبوست های حاد و مزمن موثر است همچنین عضلات اسکلتی را تقویت می کند و به همین دلیل مصرف آن به ورزشکاران توصیه می شود.

نخود دارای خاصیت ضد سرفه و سرماخوردگی است. این ماده غذایی سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند بنابراین به افرادی که دارای بیماری های خود ایمنی مانند ام اس هستند نیز توصیه می شود.

نخود از بین برنده انگل های روده، برطرف کننده درد سینه و تنگی نفس، تقویت کننده ریشه مو، درمان زردی، درمان دردهای کلیه و افزایش حافظه است.

نخود برای درمان پوکی استخوان به دلیل منابع غنی کلسیم بسیار سودمند است در دوران رشد استخوان ها و دندان ها مصرف آن توصیه می شود همچنین این ماده غذایی چنانچه با عسل ترکیب شود و به صورت یک پماد درست شود به عنوان التیام دهنده زخم ها مفید خواهد بود.